Kürecik bölgemizde onlarca kuş türü bulunmakta olup bölgemizde hem tarıma hem de doğaya can vermektedir. Eksik olan bir yer varsa bize kurecik@gmail.com üzerinde ulaşabilirsiniz.
PİCA PİCA SAKSAĞAN
Kargalar (corvidae) familyasının bir türüdür
Boy: 46 cm
Yaşadığı ortam: seyrek ağaçlı arazilerde,tarla ve meyve bahçelerinde
Renklenme: karın ve omuz tüyleri beyaz renkli, diğer vücut tüyleri siyah ve metalik parlaklık gösterir.
Ayaklar siyahtır.
Besini: böcekler, kuş yumurtası, solucanlar ve leşler.
Göçü: genelde yerli kuşlardır.
Gaga: siyah
Kuluçka süresi 12; uçuş süresi 16 gündür
Ötüşü: şak şak
Ağaç, dal parçaları ve kökleri üst üste koyarak yaptıkları yuvaların duvarlarını balçık kullanarak sağlamlaştırırlar.Yuvanın üstünde bir şapka bulunur.
PHOENİCURUS OCHUROS EV KIZILKUYRUĞU
Boy: 16 cm
Yaşadığı ortam: kayalık dağ yamaçlarında, harabelerde ve evlerde
Renklenme: erkekte gerdan, baş ve boyunun yanları ile kursak siyah olup karına doğru renk açılır, dişide ise üst taraf gri,altı açık renklidir.
Besini: Böcekler,larvalar ve meyve deneleri .
Yerli kuşlardır.Gaga siyahtır.Kuluçka süresi 14; uçuş süresi 20 gündür.
Ötüşü: hu tıtıse, huid tıtıse tıtıse,fuid
Ayaklar siyahtır.Çalı, çırpı,yosun ve sazlıklardan yuva yapar; üstüne tüy ve kıl koyarlar.
CORVUS FRUGİLEUS (QIJIK)
EKİNKARGASI
Kargalar (corvidae) familyasının bir türüdür
Boy: 46cm
Yasadığı ortam: ekili ovalarda, seyrek ağaçlı yerlerde, park ve cayırlarda
Renklenme:vücudun tüm tüyleri menekşe mavisi parlaklık gösteren siyah renklidir.Ayaklar siyahtır.
Besini: Solucan, sümüklü böcekler,leşler ve bitkisel maddeler.
Göçü: Göçmen ve yerli kuşlardır.
Gaga: Siyahtır
Kuluçka ve uçuş süresi: Kuluçka süresi; 12 uçuş süresi ;15 gündür.
Ötüşü: Gah, krah
Koloni halinde kuluçkaya yatarlar.Besinlerini alabilmek için toprağı delerler bu nedenle ziraat bakımından yararlıdırlar.
CARDUELİS CARDUELİS (ZEROLE,ZENGİLOK)
SAKAKUŞU
İspinozlar (fringillidae) familyasının bir türüdür
Boy:12 cm
Yaşadığı ortam: bahçelerde ağaçlı köy kenarlarında ve açık ormanlarda
Renklenme: Erginde gözün arka kenarına kadar genişlemiş ve gaga dibini çeviren bant kırmızıdır.Tepe ve boynun yanları siyah, arkada kalan kısım beyaz; sırt kahverengidir.Ayaklar da kahverengidir.
Besini: Deve dikenleri, tohumlar, böcekler ve yaprak uçları,
Göçü: Yerli ve gezici kuşlardır.
Gaga: Sarımsı gridir
Kuluçka süresi ;13 uçuş süresi ;16 gündür
Ötüşü: tısivitt vitt, a-i, ihtısı
Yuvalarını tüy, sap,çalı, yosun ve kıldan yaparlar.
ALECTORİS GRAECA TAŞ KEKLİĞİ
Boy: 35cm
Yaşadığı ortam: Taşlık ve kayalık yerlerde.
Renklenme: Erkeğin başı parlak gri, tüylerle kaplı, göz üstü dar ve beyaz renkli bir bantla sarılıdır; sırtın ön tüyleri leylak şarap kırmızısıdır; sırtın arkası, kuyruk üstü ve örtü tüyleri gri, kahverengi tondadır, boyun ve kursak kenarlarını geçip ön göğse kadar giden 2cm kalınlığında siyah bir bant vardır.Bu bant kırmızımsı yada grimsi beyaz olan çenenin diğer kısmını, yanak gırtlak ve kursak bölgesini parlak mavi göğüsten ayırır.
Besini: Bitkisel, bazen böcekleri ve larvaları yer.
Yerli kuşlardır.Gagası kırmızıdır.Kuluçka süresi 24-26 gündür; uçuş süresi 30-32 gündür. 9 yıl yaşarlar.s
Ötüşü: Kakabi kakabi, çigg çigg ,çiggidigg
Ayaklar kirli yada kahverengi kırmızı; iris kahverengi kırmızıdır; 1 yaşında eşeysel olgunluğa ulaşırlar.
Kürecikte çok bilinen bir keklik türüdür. Kürecikte genel olarak kekliğe ‘KAW’ denir.Bir de garip bir ihaneti vardır kekliğin (‘kaw’ın); avcılar ava gittiğinde evde besledikleri kekliği da beraberinde götürürler, nedeni onun ötüp diğer keklikleri çağırmasıdır.
GÜVERCİNLER (COLUMBİDAE) FAMİLYASI KEVOK (GOWARÇİN)
Romalılar, özellikle savaşlar esnasında haberleşmek için güvercinlerden yararlanmışlardır. Bağdat halifeleri posta güvercinlerine çok değer verirlerdi. M.Ö. 300 yılında, güvercinlerle tüm Çin’i kapsayan bir posta sistemi kurulmuştu.
Yuvalarını kaya kavuklarına, ağaçlara ve dallarına hatta toprağa yuva yapanlar bulunur.Yuvalarını çalı çırpı gibi maddelerden, oldukça basit ve gevşek olarak hazırlarlar.Yuva malzemelerini erkek taşır; dişi de yuvayı yapar.Genellikle erkek gündüz dişi de geceleri kuluçkaya yatar(türlere göre 12-28 gün kuluçkaya yatarlar).Yavrular çıktıklarında çıplak ve gözleri kapalıdır.İlk günlerde ana ve baba kursaklarından salgılanan ve ‘güvercin sütü’ denilen bir maddeyle beslenirler 5-7 gün içerisinde yavruların gözleri açılır ve ebeveynleri tarafından yarı sindirilmiş tohumlar ile beslenmeye başlarlar. Bundan sonra hızla gelişen yavrular dördüncü haftanın sonunda ana babalarını izlerler
KAYA GÜVERCİNİ(COLUMBA LİVİA)
İnsan elinin ulaşamayacağı her yere (kayalıklarda ve mağaralarda) yuva yaparlar.Kanat üzerinde enine iki siyah bant bulunur.
Yerli kuşlardır.
Besini: deneler,sümüklü böcekler ve larvalar.
Ötüşü: vank-vonk-ruckuk, vang-vang-geruih,ruh yada ruchh
İris parlak sarı ve açık göz halkalıdır.Altı aylıkken eşeysel olgunluğa ulaşırlar, eşlerin bağlılığı yaşam boyunca devam eder
TAHTALI (COLUMBA PALUMBUS)
Meşe palamudu ormanlarını seven bu kuşun rengi gridir. Boynunda yarım ay şeklinde beyaz bir leke bulunur. Kanat el uçma teleklerinin siyah, dış kenarı beyazdır. Gaga açık sarı, dip üst tarafı beyaz, bacaklar ise sarıdır. Kanat üzerinde beyaz bir benek bulunur.40-45 cm uzunluğundaki bu kuş sürüler halinde yaşar ve ağaçların yüksek dallarına yuvalanır. İkinci yaşın ortalarında eşeysel olgunluğa ulaşır. Sezonluk eş yapar. Yuvayı erkek kuş yapar. Bir postada iki yumurta yaparlar. Kuluçka süresi 17 gündür. yavrular ortalama 29 günde yeme düşerler.
KUMRU (STREPTOPELİA DECAOCTA)=DEREKUMRUSU
Uzunluğu 35 cm dolayında olan bu kuşun rengi gridir. Tüy rengi gridir ve kanat teleklerinin uçları da siyahtır ancak kuyruk teleklerinin altında, uç kısmında beyaz bir şerit bulunur. Ensesinde siyah bir şerit bulunur. Ayaklar gri, pembe kırmızı, göz beyaz ya da açık gridir. Bir yaşında eşeysel olgunluğa erişirler. Sezonluk olarak eş yaparlar. Kuluçka süresi 15 gündür. Yavruları ortalama 17 günde yeme düşerler.
Ağaçlara yuvalanan bu kuşların, yerleşim bölgelerinde elektrik direklerine veya evlerin oyuk ve çıkıntılarına yuva yaptıklarını görmek mümkündür.
ÜVEYİK (STREPTOPELİA TURTUR)
30 cm civarında uzunluğa sahip bu kuşun rengi kızılımsı pas rengindedir. Boyun yanlarında gümüş kenarlı dört siyah şerit bulunur. karın ve kuyruk altı tüyleri beyazdır. Kanat üzerinde yeşile çalan bir bant bulunur. Ayaklar kırmızı , göz portakal rengindedir. Kuyruğunu açtığında tam olarak yarım bir daire oluşturur. Sezonluk eş yaparlar. Kuluçka süresi 14 gündür. Yavruların yeme düşme süresi çıkıştan ortalama 21 gündür.
Özellikle ovalarda ağaçlara küçük gruplar halinde yuvalanırlar. Çok ürkektirler. Gurgur veya turtur şeklindeki ötüşlerini kilometrelerce uzaktan duymak mümkündür.
PASSER DOMESTİCUS
EVSERÇESİ
Serçeler (ploceidae) familyasının bir türüdür
Boy:15 cm
Yaşadığı ortam: köy ve şehirlerde , tarlalarda
Renklenme: erkekte kül rengi olan tepe ve yan arkada kahverengi bir kısımla çevrilmiştir.Sırt tarafı kahverengi, siyah boyuna çizgilidir.Çene ve gerdan beyaz,vücut altı siyah beneklidir.Ayaklar kahverengidir.
Besini: büyük olmayan sert taneler, tomurcuklar, meyveler ve böcekler
Göçü: yerli kuşlardır.
Gaga sonbahar ve kışın kahverengi, ilkbaharda ve yazın siyahtır.
Kuluçka süresi 13; uçuş süresi 16 gündür
Ötüşü: err ya da tetetetet
Yuvalarını dam evlerde la sıvıkan çalı,sap ve tüy kullanarak yaparlar.
Kürecikte daha çok ‘ÇUKA ÇE’ diye isimlendirilir.
UPUPA EPOPS (HUTHUT,HAWPIŞIK)
İBİBİK( HÜTHÜT ÇAVUŞKUŞU)
Boy: 28 cm
Başlarının üstünde yelpaze şeklinde,uçları siyah bir tepeliğin olması çok tipiktir.Vücudun genel rengi kırmızımsı kahverengidir; kanatlar ve sırt kısmı siyah ve enine beyaz bantlarla süslenmiştir,karın tarafı beyazdır.Çok uzun ve aşağı doğru olan hafifçe kıvrık olan gagaları siyah, ayakları grimsi kahverengidir.
Yaşlı ağaçların sık bulunduğu çamlık ve geniş yapraklı seyrek ormanlarda, bağ ve bahçe aralarında bulunurlar
Böceklerle beslenirler. Dili küçük olduğundan, başını yukarıya kaldırıp,ağzını açmak suretiyle, avın yutağa girmesini sağlar.Üreme mevsiminde yağ bezlerinden pis bir koku çıkarırlar.Birinci yılın sonunda erginleşir; bir dönemlik eş oluşturur; yavru yerini erkek seçer ; yuvalar oyuklara yapılır.En fazla 11 yıl yaşar, ‘Upupup’ diye öter.
Bir de ‘hawpışık’ kuşunun bir hikayesi söylenir; çok önceleri, ayran yaymak için keçi derisinden yapılan ‘meşk’ adıyla bilinen bir yayık kullanılırmış.Bu meşkin da açılıp ayranın boşaltıldığı yer keçinin boyun kısmındaki derisi imiş
Bir gün gelin ayran yaparken olup olmadığına bakayım diye meşkin ağzını açarken ayranın hepsi bir anda dökülmüş, gelin kaynanasında çok korktuğu için ne yapacağını şaşırmış ve ‘Allahlım beni bir kuş yap ki ben bu durumdan kurtulayım.’ Demiş ve o günden sonra bir kuş hep ‘bububu puşşş’ diye öter olmuş.Yani ‘oldu oldu oldu döküldü’ diyormuş.
MEROPS APİASTER
ARIKUŞU
Boy:28cm
Seyrek ağaçlı yerlerde ve açık arazilerde çoğunlukla yarı çölümsü bölgelerde bulunurlar.Uçan her çeşit böceği , bu arada bal arılarını uçarken avlarlar.Arıların zehiri bunlara etki etmez.Bir dönem için eş yaparlar; yuva yerini erkek seçer.En fazla 9 yıl yaşadıkları tespit edilmiştir.‘Rüpp ya da dik dik ‘ diye öterler.
BUBO BUBO (TÔT)
PUHU KUŞU (baykuşlar takımından)
Boy: 69cm
Yaşadığı ortam: Orman dağ ve kayalıklarda,
Yuva yeri: ağaçlarda ve kayalıklarda yuva yaparlar.
Renklenme: erginlerde üst taraf sarımsı kahverengi, siyahımsı enine çizgilidir; alt tarafında siyah kalın benekler vardır.Kulak tüyleri dişilerde erkeklerden kısadır.
Besini: Orta ve küçük boyda memeli hayvanlar, sürüngenler kurbağalar ve bazı böcekler,
Yerli ve gezici kuşlardır
Gagaları siyahtır.
Ötüşü: buho,uuo,uh,uhu
Kuluçka süresi 31-36 gündür, 19 yıl yaşarlar.
Tırnaklar siyah, gözde iris dişide açık portakal rengi; erkekte parlak altın sarısıdır.Yuva yerini erkekler belirler. Avlarını uyurken yakalarlar.Kürecikde baykuşlar takımının familyalarının çeşitli türlerinin yaşadığı tahmin edilmektedir
Kürecikde tot olarak bilinen bu kuşun evlerin bacalarına konduğunda uğursuzluk(genelde göç) getireceğine inanılır.Bu yüzden bazen biri birine beddua ettiğinde’ şane tot lı ocağita buxinı’ denir ve çoğu zaman tot evlerin bacalarında can verir(miş)
PİCUS VİRİDİS (KUTKUTUK)
YEŞİL AĞAÇKAKAN
Boy: 32 cm
Yaşadığı ortam: karışık ormanlarda park, bahçelerde , meyve bahçelerinde
Renklenme:Ergin erkekte üst kısım kımızımsı olup grimsi küçük beneklidir.Kuyruk tüyleri üzerinde enine açık renkli bantlar bulunur.Gözün etrafı, gaga dibi siyahtır.
Gözün altında geriye doğru kırmızı bir sakal çizgisi uzanır, kenarları siyahtır.El uçma tüyünde açık sarı bantlar vardır.
Besini: karıncalar ve larvalar; tohumlar ve palamutlar.Besinlerini yerden alırlar.
Yerli kuşlardır.
Gagaları siyah-kahverengi ,gri siyah olup ucu açık renklidir ; alt gaga kaidesi yeşil sarıdır.
Kuluçka süresi 15 gündür, 5 yıl yaşarlar.
Ötüşü: klu ,kjek,kük, yada kyük
Dişi, erkeğe benzer, yalnızca sakal çizgisi tamamen siyahtır.Sezonluk eş yaparlar.
Not: Hazırlayan:Helin (Kurecik.com Araştırma Kulübü)