Kürecik Hakkında

Kürecik Malatya ve Maraş sınırında, doğusunda Akçadağ ilçesi, kuzeybatısında Darende Güneyinde Doğanşehir ilçesi, Güneybatısında   Elbistan ve Nurhak dağlarının eteklerinde kurulu  24 köyden oluşan bir nahiyedir.

Eski adı:               Yeni adı:

Âmokân              Taşevler

Bayramân           Bayramuşağı

Bakirân               Bekiruşağı

Bîlamân              Çakılpınar

Çarkazân            Çerkezuşağı

Çawurma           Çevirme

Damircîân          Demirciler

Hâcîân                Dutlu

Hârûnân             Harunuşağı

Kelân                   (Çelân) Gürkaynak

Keller                   Keller

Kêxân                  Kahyalı

Kirliuşağı         

Korsulêmânân Durulova (Körsüleyman)

Ortaköy

Qâjikân               Yaylımlı

Şarân                  Kepez

Qâsimân             Kasımuşağı

Qubâtân             Tataruşağı

Şamîskân            Düvencik(Güneşli)

Tapkinîân           Aksüt

Târicîân              Darıca

Tumukân            Dümüklü

Xançarlîân          Hançerli

  

   Akçadağ yöresinde ilk yerleşim yeri M.Ö. 111’de eski Tunç devrinde başlamış , Geç Hitit , Roma ve Bizans dönemlerinde devam etmiştir. Bu devirlerin yörede yaşandığı Akçadağ ilçe merkezinde  yer alan Akçadağ Höyük ve Akçadağ Kasabasında yer alan Ören Höyük ve Akçadağ Ören kasabası yolu üzerinde bulunan İkinciler Höyük’te yapılan yüzey çalışmalarıyla belirlenmiştir .

         Tarihi eser bakımından eski konaklama merkezi olan han kalıntıları açısından zengindir. Bunlardan Sarıhacı , Bekiruşağı ve Esenbey köylerinde , yine Kürecik bucağına bağlı Düvencik (Eski veya değişen adları Güneşli- Şemşik) köyü civarında Hititler devrinden kalma Ferik kalesi ile kaya manzaralarını sayabiliriz.,

         Küreciğin geçmişi hakkında bugüne kadar yapılan araştırmalar ve yayınlanan kitaplar daha çok Osmanlı imparatorluğunun gerileme ve çökme dönemlerine dairdir.

         Bilinen en eski bilgiler göre Yavuz Selim’in Mısır seferlerinden başlayarak, kıyıma uğrayan zulüm gören, itaat tanımayan insanlar,  bu korunaklı ve sarp dağlara  yerleşmişlerdir.Yinede bölgedeki Kürt emir ve ağaların Osmanlı yönetimiyle olan çatışmaları sonucunda sürekli yoksul ve çaresiz halk ezilmiş baskılara uğramıştır.Kürecik hakkında yazdığı kitapta Nedim Şahhüseyinoğlu imparatorluğun son dönemlerindeki kürecik halkının durumunu  şöyle anlatmıştır:

          “Yoksul halk, ağaların ve Osmanlının oyuncağı olmuştur. Ağanın istemi yapılmazsa ağa vurur; Osmanlının buyruğuna uyulmazsa Osmanlı vurur; Osmanlı uzaktır, ağa ise içlerindedir. Ağalarla Osmanlı yöneticilerinin arası bozulsa da, çatışsalar da çıkarları ortak olduğu için hemen uzlaşırlar. Ama halkın adı “ASİ”ye çıkmıştır.

Yine Nedim Şahhüseyinoğlu Kürecik isimli kitabında şu olayla örneklendirmiştir.

          Cumhuriyet kurulduktan sonra İlk Kadın Muhtarlardan birisi de Nurey Hatundur.Bir gün Akçadağ kaymakamlığında yapılan toplantılardan birine, havanın karlı ve yolların kapalı olmasından dolayı geç kalır.Yeni kaymakam içeri giren Nurey Hatunu tanımamaktadır.”Çık dışarı be kadın nerden geldin” diye çıkışır. İri yapılı ve cesur bir kadın olan Nurey Hatun “Sen Cumhuriyetin muhtarıyla nasıl böyle konuşursun be adam” diyerek belindeki tabancasına davranır.Araya giren diğer muhtarlar Nurey Hatunun kaymakamı şikayet etmesini engellerler.

         Yöremizin dağları özellikle 1700-1800’lü yıllarda çıkan yangınlar ve  madenlerde kullanılmak üzere yoğun olarak kesilen ağaçlar yüzünden yeşilden mahrum kalmıştır. Ancak son dönemlerdeki yoğun göçten sonra terkedilmiş meralarda ağaçlar bitmektedir.Bölge insanlarımız yüzyıllarca yeşile olan hasretleri sebebiyle bu ağaçları titizlikle korumakta, kollamaktadırlar.

         Verimli olmayan bu sarp kayalık dağlarda yaşayanlar, nüfus artışlarında geçimlerini sağlayamamış ve ortalama 150- 200 yılda bir sürekli dışarıya toplu  göç vermiştir.Bugün çevre il ve ilçelere (Kayseri Sarız, Sivas, Adana, Gaziantep, Elbistan, Hekimhan, Konya,)

         Kürecikte yaşayan ailelerin kökenleri genel olarak Dersim, Sivas, Urfa ve  Horasandan Gelmiş oldukları rivayet edilir.Bugün yöremizde konuşulan Kırmançi şivesi bu bölgelerde konuşulan şiveyle aynıdır.Kültürel yapımızda da bu bölgelerle birçok benzerlikler taşımaktayız.Küreciğin bu insan yapısı, sürekli göç alması ve göç vermesi hala devam etmektedir.

         Küreciklilerin geçim kaynakları hayvancılık ve tarımdır.Son yıllarda gelişen Kayısıcılık ve Arıcılık yeni iş olanakları sağlamıştır.Ancak  bütün bu faaliyetler için bir pazarlama  sağlanabilmiş değildir.Köylerde geçimlerini sağlamakta zorlanan aileler aynı zamanda  dışarıda çalışan aileleri tarafından da destek almaktadırlar..

         Özellikle 1970’lerde hızlanan göçle beraber Kürecik halkının büyük bir kısmı yurtdışına yaşamaktadır.Türkiye’de daha çok İstanbul, Antep Adana ve İzmir’de yaşamaktadırlar.Yurtdışında ise daha çok yaşadıkları ülkeler, Almanya, Fransa, İngiltere ve Avusturya’dır. 1990 sonrasında Köylerdeki hane sayısı birkaç aileye kadar düşmüştür. Yinede yurtlarından kopamayan birçok aile, son yıllarda köylerinde yaz tatillerini geçirmek üzere yazlık evler yapmaya bahçeler dikmeye başlamışlardır.

         Halkın büyük şehirlerle fazla ilişki kurması, çok sayıda insanın Avrupa ülkelerine işçi olarak gitmesi, Kürecik halkının kısıtlı olan sosyal hayatını modern hale getirmiştir.Cumhuriyet döneminde Okuma yazma oranı %99 gibi yüksek bir rakama ulaşmıştır.1960larda “Köycek” ve  Haşhaş isimlerinde gazeteler çıkarılmıştır.Okuma alışkanlıkları eğitim oranının yükselmesiyle paralel yükselmiştir.Özellikle 12 Eylül darbesinden sonra  baskılarından evlerdeki birçok kitap yok edilmiş tarlalara gömülmüştür.Halkımızın Müzik tercihleri daha çok halk müziğinden yanadır.Yöremizin türküleri, ağıtları, deyişleri birçok sanatçı tarafından seslendirilmekle beraber hala araştırmalar ve derlemeler devam etmektedir.Yöremize ait bilinen bazı türkü ve ağıtlar şunlardır.

–  Arê Mezin (Türkü)

–  Mamko-Memed Alî (Ağıt-Destan)

–  Reshê (Reshê) (Türkü)

–  Kûrecîk (Kûrecîk)

–  Rinda minê  (Türkü)

–  Rindê (Türkü)

–  Kadima (Türkü)

–  Kâni (Türkü)

–  Shîna Dewrêsh (Ağıt)

–  Fadimem  (Aşık Mahsuni Şerif)

–  Halkin Kurtulusu Özdür (Marş)

–  Malan Barkir (Türkü)

–  Mere Mê o Mere Mê o (Gidip Gelme!)

–  Rêya Imâm Husên (Deyiş)

–  Hüsne Cânê CANÊ (Türkü)

–  Deme demme (Deyiş)

–  Xâne Cânê(Türkü)

Sosyal Durum

Sosyal yaşamımızda  Alevilik ve Kürt gelenekleri hakimdir.Genel olarak siyasal tercihlerimiz  sol partilerden yanadır.

 Yaşamınızda hangi “sosyal kimliğiniz” “daha” ağır basıyor?

Aleviyim 29.40% (107)

Solcuyum 20.88% (76)

Kürdüm 30.22% (110)

Hiçbiri 19.51% (71)

Kullanılan Toplam Oy: 364

Eğitim

             Osmanlı döneminde olmayan eğitim kurumları Cumhuriyet döneminde hızla çoğalmıştır.Ortalama her köyde bir ilköğretim binasıolmasına rağmen öğrenci yetersizliğinden taşımalı eğitime geçilmiş, eğitim Kepez merkezindeki ilköğretim ve lise binalarında devam etmektedir.Kepez Merkezindeki tam donanımlı öğretmen lojmanları Şemşik Köyünden işadamı Hasan Süzer tarafından  yaptırılmıştır.Derslik sayısı son zamanlarda yetersiz olan ilköğretim binası da Bekiruşağı Köyünden işadamı Kemal Çelik tarafından yapımı devam etmektedir.

           Kürecik merkezde bulunan Kepez Lisesi çok başarılı öğrenciler yetiştirmeye devam etmektedir.Lisemizde imkansızlıklara rağmen üniversiteye giriş oranı her zaman çok yüksek olmuştur.Önceki yıllardaa üniversiteye giriş oranları çok yüksek olan lisemizin son dönemlerde Ülkedeki  genel eğitim sistemindeki başarısız durumdan nasibini almıştır.(üniversite giriş oranlarını Lise öğretmenlerimizden bekliyoruz.

           Sitemizde düzenlediğimiz Kütüphane oluşturalım kampanyasıyla katılımcılarımız okulumuza 7 000 kitap bağışında bulunmuştur.Yine öğretmenlerimizden kütüphane ve öğrencilerimizin okuma alışlkanlıkları hakkında bilgileri beklliyoruz.

Kurecik.com sitesindeki ankete göre eğitim durumumuz.

İlkokul 4.45% (11)

Ortaokul 7.69% (19)

Lise 19.84% (49)

Üniversite 58.70% (145)

Lisansüstü 9.31% (23)

 Kullanılan Toplam Oy: 247 

Değişime ve çağdaşlığa her zaman açık bir olan yöremiz halkı doğu  toplumlarına özgü, başlık parası ve kan davaları gibi toplumsal yaralardan kurtulmuştur.Yine hala günümüzde doğu bölgelerinde yaşanan aşiret – ağalık sistemi de yöremizde yıllar önce sona ermiştir.Çekirdek aile yapısı  hakimdir.Yeni evlenen çiftler kendi kararlarıyla ve ailelerinin izinleriyle evlenerek ayrı ev-aile olarak yaşarlar.Ailelerin nüfus yapısındaki tercihi daha çok sağlıklı, eğitimli ve meslek sahibi olan çocuk yetiştirme yönündedir.

Nasıl Gidilir:

Malatya yı Kayseri ye bağlayan devlet karayolunun  içnden geçtiği Kürecik ten.Aynı zamanda Elbistan Malatya yol ayırımındadır..Malatya Erhaç havaalanından Havayolu şirketlerinin  servisleri sizi istediğiniz köy veya mevkiye bırakmaktadır.Malatya Darıca arasında saatte bir çalışan Kürecik-Kozulca Kooperatifinin  araçları bulunmaktadır.

Kürecikte konaklayabileceğiniz bir otel veya pansiyon bulunmamaktadır..Kepez merkezinde alışveriş yapabileceğiniz birkaç bakkal ve yemek yiyebileceğiniz lokanta  mevcuttur. Kürecik Merkezinden Köylere ulaşım sağlayan taksiler bulabilirsiniz.

Kaynak:kurecik.com